Werk en mantelzorg
Het is belangrijk om binnen de organisatie aandacht te hebben voor het thema mantelzorg. Op die manier blijven werknemers duurzaam inzetbaar en voorkom je dat mantelzorgers minder gaan werken of zelfs uitvallen.
Steeds meer werknemers combineren hun baan met de zorg voor een naaste, bijvoorbeeld aan (schoon)ouders of een kind met een beperking. Zij zijn werkende mantelzorgers.
Als organisatie wil je dat je werknemers duurzaam inzetbaar zijn en met plezier, bevlogenheid en bovenal in goede gezondheid aan het werk kunnen. Omdat het combineren van mantelzorg en werk als zwaar kan worden ervaren, is het belangrijk om binnen de organisatie aandacht te hebben voor het thema mantelzorg. Op die manier blijven werknemers duurzaam inzetbaar en voorkom je dat mantelzorgers minder gaan werken of zelfs uitvallen. Sterker nog, uit onderzoek blijkt dat de loyaliteit vanuit de mantelzorger naar de organisatie groter wordt als er aandacht wordt besteed aan het thema mantelzorg en werk. Omdat 1 op de 4 werkenden mantelzorg verleent, binnen de zorgsector zelfs 1/3, is de kans groot dat er binnen jouw organisatie ook werknemers zijn die mantelzorg verlenen. Als leidinggevende streef je ook naar een duurzame inzetbaarheid van je werknemers. Mantelzorgers geven aan dat bespreekbaarheid, steun en begrip op de werkvloer de belangrijkste voorwaarden zijn voor een goede balans tussen mantelzorg en werk. Daarnaast zijn flexibiliteit en maatwerk essentieel om werk en mantelzorg goed te combineren.
Wat kan ik doen voor werknemers die mantelzorg verlenen?
Welke regelingen zijn er?
Er zijn verschillende regelingen die een werkende mantelzorger kunnen ondersteunen bij het combineren van werk en zorgtaken. Deze verschillende (wettelijke) regelingen helpen bij het vinden van een balans tussen werk en mantelzorg. Zo zijn er twee wettelijke verlofregelingen en is er de Wet Flexibel Werken. Als je organisatie een cao heeft of als er een regeling is van de personeelsvertegenwoordiging kunnen daarin afwijkende afspraken of voorwaarden staan. Als dit zo is, gelden de afspraken die in de cao of regelingen van de personeelsvertegenwoordiging staan.
Calamiteitenverlof (wettelijk)
Dit verlof kan de mantelzorger opnemen als hij/zij onverwacht direct vrij moet zijn. Bijvoorbeeld als de persoon waarvoor de mantelzorger zorgt, acuut ondersteuning nodig heeft. Het verlof duurt zo lang als nodig is om de eerste zaken te regelen. Soms is dat een paar uur, soms enkele dagen. Iedereen heeft recht op calamiteitenverlof, ook als je een tijdelijk contract hebt of nog in de proeftijd zit. Een werkgever kan een redelijk verzoek voor calamiteitenverlof niet weigeren. De mantelzorger moet het verlof wel zo snel mogelijk bij de werkgever melden. Daarbij moet hij/zij aangeven hoelang het verlof naar verwachting duurt. Er geldt geen maximum aantal uren calamiteitenverlof per jaar.
Zorgverlof (wettelijk)Je kunt kortdurend en langdurend zorgverlof krijgen voor mensen uit je omgeving die ziek of hulpbehoevend zijn. Het gaat hier om: x kinderen, partner, ouders, grootouders, kleinkinderen, broers en zussen (tweedegraads bloedverwanten) x anderen die deel uitmaken van je huishouden (bijvoorbeeld een inwonende tante) x bekenden als je de enige bent die de zieke zorg kunt geven.
Kortdurend zorgverlof
Dit verlof kan je als mantelzorger opnemen om enkele dagen noodzakelijke zorg aan een naaste te geven. Je kunt meerdere keren per jaar kortdurend zorgverlof opnemen. Er geldt wel een maximum aantal uren. Dit is 2 keer het aantal uren dat je per week werkt in een periode van 12 maanden. Als je bijvoorbeeld 24 uur per week werkt, dan heb je recht op maximaal 48 uur verlof per 12 maanden. De periode van 12 maanden gaat in op de eerste dag waarop het verlof wordt opgenomen. De uren voor kortdurend zorgverlof mag je in één keer opnemen of verspreiden over de 12 maanden. Een mantelzorger kan het verlof opnemen na overleg met de werkgever. De werkgever kan het verlof alleen weigeren als de organisatie hierdoor in ernstige problemen zou komen. Je salaris wordt tijdens het verlof voor minstens 70% doorbetaald.
Langdurend zorgverlof
Dit verlof kan een mantelzorger opnemen om voor langere tijd voor een ernstig zieke naaste te zorgen. Per 12 maanden heb je recht op maximaal 6 keer het aantal uren dat je per week werkt. Als je bijvoorbeeld 24 uur per week werkt, dan heb je recht op maximaal 144 uur verlof per 12 maanden. In overleg met de werkgever kan de mantelzorger de verlofuren spreiden. Langdurend zorgverlof vraag je minstens 2 weken voordat je het verlof wilt opnemen, schriftelijk aan bij je werkgever. De werkgever mag om informatie vragen om te beoordelen of je recht hebt op verlof (bijvoorbeeld een doktersverklaring). De werkgever is niet verplicht om het salaris tijdens het verlof door te betalen.
De Wet flexibel werken
Werk en mantelzorg zijn soms beter te combineren als een mantelzorger één of meerdere dagen per week thuis kan werken. Of als het rooster wordt aangepast zodat een mantelzorger op gunstige tijden werkt. Ook kan het een mantelzorger soms helpen tijdelijk minder uren te werken. Door de Wet Flexibel Werken heeft een mantelzorger het recht om aanpassing van de arbeidsduur, arbeidsplaats en werktijd aan te vragen bij de werkgever. Deze wet biedt bijvoorbeeld de mogelijkheid om een aanvraag te doen bij je werkgever om thuis te gaan werken (aanpassing van de arbeidsplaats), (tijdelijk) parttime te gaan werken (aanpassing van de arbeidsduur) of op gunstige tijden te werken (aanpassing van de werktijd). Een aanvraag voor flexibel werken vraag je voorafgaand aan de gewenste ingangsdatum, schriftelijk aan bij je werkgever. De werkgever pleegt overleg met desbetreffende werknemer over diens verzoek. Een werkgever kan een verzoek voor flexibel werken alleen afwijzen om zwaarwegende bedrijfs- of dienstredenen. Om een beroep te doen op de Wet Flexibel Werken moet er worden voldaan aan een aantal voorwaarden. Belangrijk is ook om altijd rekening te houden met eventuele verplichte cao. In de cao kunnen afspraken staan over het recht om meer te werken, de werktijden of aanpassing van de arbeidsplaats. Afspraken die in de cao staan, gaan boven de Wet flexibel werken.
Steunpunt Mantelzorg Meierijstad
Deze informatie kunt u ook downlaoden als PDF (1.16 mB)